یکی از مشکلات شایعی که افراد در زمان ارتودنسی کردن دندان‌های خود با آن مواجه می‌شوند ایجاد لکه‌های سفیدرنگ بر روی دندان در طول این روش درمانی است. زمانی که بریس شما برداشته می‌شود برخی از افراد این لکه‌های ناخوشایند را می‌بینند و از وجود آن‌ها تعجب می‌کنند.
برخی از افراد شگفت زده می‌شوند در حالی که نباید بشوند. متخصص ارتودنسی دندان‌های شما را تحت نظر داشته و زمانی که این لکه‌ها در حال شکل گیری هستند به شما هشدار می‌دهد. این لکه‌های سفید نقاطی از دندان هستند که دکلسیفیه شده و پلاک‌های دندانی مدت زیادی در آن جا حضور داشته‌اند.
لکه‌های سفیدرنگ چگونه ایجاد شده‌اند؟
انواع بسیار مختلفی از باکتری‌ها در دهان شما زندگی می‌کنند. این باکتری‌ها پس از تولد ظاهر شده و تا آخر عمر همراه شما خواهند بود. شما نمی‌توانید به‌طور کامل از شر این باکتری‌ها خلاص شوید و تنها می‌توانید مقدار آن‌ها در دهان خود را کاهش دهید. برای کاهش مقدار این باکتری‌ها می‌توان از مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه‌های کشنده‌ی باکتری‌ها استفاده کرد.
باکتری استرپتوکوکوس موتانز و لاکتوباسیلوس اصلی‌ترین میکروب‌های ایجاد کننده‌ی پلاک می‌باشند. پلاک دندانی چسبنده بوده و به سطوح صاف دندان می‌چسبد. این باکتری‌ها قندهایی که شما به صورت روزانه می‌خورید را می‌خورند. زمانی که شما غذا می‌خورید، قندهایی در غذای شما وجود دارند که این باکتری‌ها از آن مصرف می‌کنند.
پس از هضم قند توسط باکتری، عمل تولیدمثل توسط آن‌ها انجام شده و به مدت 20 دقیقه اسید تولید می‌کنند. از آن جایی که پلاک دقیقاً بر روی سطح دندان شما چسبیده است، اسید تولید شده باعث حل شدن مینای دندان و ایجاد یک لکه‌ی سفیدرنگ دکلسیفیه می‌شود که درنهایت به پوسیدگی و خرابی تبدیل خواهد شد.
فرآیند پوسیدگی
پوسیدگی یا خرابی به سوراخ شدن دندان گفته می‌شود. این لکه‌های سفیدرنگ، شروع یک پوسیدگی هستند. از آن جایی که لایه‌ی خارجی مینا در اثر غنی شدن با فلوراید موجود در خمیردندان، غذا و آب بسیار سخت شده است، فرایند دکلسیفیه شدن (کاهش سطح کلسیم) از لایه‌ی زیرین آن شروع شده و مینا را درگیر می‌کند. زمانی که شما به دندان خود نگاه کنید خواهید دید که سطح مینا دست نخورده باقی مانده ولی لکه‌ی سفیدرنگی بر روی آن دیده می‌شود.
زمانی که فرایند دکلسیفیه شدن لایه‌ی خارجی مینا را نیز به حد کافی ضعیف کند، مینا سوراخ شده و درنتیجه یک پوسیدگی بر روی دندان ایجاد می‌شود.
زمانی که پوسیدگی دندان شکل گرفت، از بین نخواهد رفت. باکتری‌ها در درون حفره قرار گرفته و با تخریب بیشتر مینا، این سوراخ را بزرگ‌تر می‌کنند. با رشد بیشتر این پوسیدگی، ممکن است فرد احساس درد کرده و همچنین مغز دندان او بمیرد. پوسیدگی دندان باید قبل از بزرگ شدن و نیاز به کشیدن دندان، توسط دندان‌پزشک ترمیم شود.
دندان‌های شیری یا اولیه مینای بسیار نازکی دارند و پوسیدگی در آن‌ها به سرعت رشد کرده و عمیق می‌شود. ولی در دندان‌های اصلی و دائمی مینای بسیار ضخیمی وجود دارد و سرعت رشد پوسیدگی آهسته است.
برای جلوگیری از ایجاد لکه‌های سفید چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
روزانه دو بار به مدت 2 دقیقه مسواک بزنید
رعایت بهداشت دهان و دندان یک راه‌حل کلیدی برای حفظ سلامت دندان‌ها نه‌تنها در زمان استفاده از بریس، بلکه پس از برداشتن آن نیز می‌باشد. مسواک زدن دندان‌ها دو بار در روز و پس از هر وعده‌ی غذایی از تجمع باقیمانده‌های غذایی و اسید تولید شده توسط باکتری‌ها بر روی دندان و تخریب مینای آن‌ها جلوگیری می‌کند. استفاده از نخ دندان یک بار در روز نیز برای خارج کردن باقیمانده‌های غذایی و پلاک‌ها از بین دندان‌ها ضروری است.
از خمیردندان‌های سفیدکننده استفاده نکنید
استفاده از خمیردندان‌های سفیدکننده برای افرادی که دندان‌های خود را ارتودنسی کرده‌اند توصیه نمی‌شود چراکه خمیردندان نمی‌تواند در براکت های قرار گرفته بر روی دندان‌ها نفوذ کند و درنتیجه شما در حال سفید کردن کلیه‌ی سطوح دندان خود به جز یک مربع کوچک که محل قرارگیری براکت می‌باشد هستید.
از دهان‌شویه‌ی فلوراید استفاده کنید
استفاده‌ی روزانه از دهان‌شویه‌ی فلوراید به شما کمک می‌کنند تا دندان‌های مقاوم‌تری در برابر دکلسیفیه شدن و لکه‌های سفید داشته باشید. برخی از متخصصین ارتودنسی نیز توصیه می‌کنند از خمیردندان‌های حاوی فلوراید مخصوصی استفاده کنید.
از قندها و خوراکی‌های شیرین پرهیز کنید
رژیم غذایی دارای قند زیاد باعث دکلسیفیه شدن و تشکیل لکه‌های سفیدرنگ بر روی مینای دندان شما می‌شود. بهتر است از نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های شیرین مثل نوشابه، شیرینی، بستنی و نوشیدنی‌های ورزشی دوری کنید تا از تشکیل لکه‌های سفیدرنگ جلوگیری شود. اگر نمی‌توانید بدون نوشابه زندگی کنید، از یک نی برای کاهش سطح تماس قندها با دندان استفاده کنید. مسواک زدن دندان‌ها پس از مصرف نوشیدنی‌های شیرین بهترین راهکار است ولی اگر انجام این کار برای شما مقدور نیست، نوشیدن مقداری آب می‌تواند در پاک کردن بخش قابل توجهی از قندهای موجود در دهان مؤثر باشد.
مسواک مخصوص فضای بین‌دندانی
استفاده از مسواک‌های مخصوص می‌تواند به شما کمک کند تا بین سیم‌ها و براکت ها را تمیز کرده و باقیمانده‌های غذایی و پلاک‌ها را از بین ببرید که این کار با مسواک‌های معمولی قابل انجام نیست.
از مسواک برقی استفاده کنید
مسواک‌های برقی و الکتریکی می‌توانند بهتر از مسواک‌های دستی و معمولی دندان‌های شما را تمیز کنند. سر کوچک و چرخشی مسواک برقی می‌تواند راحت‌تر از مسواک‌های معمولی به مکان‌های خاصی در دهان شما دسترسی پیدا کند. برخی از مسواک‌های برقی دارای تایمر هستند و شما می‌توانید مطمئن باشید که با استفاده از آن‌ها حداقل 2 دقیقه مسواک خواهید زد.
استفاده از عایق
در برخی از موارد متخصص ارتودنسی توصیه می‌کند تا بر روی دندان‌های خود عایق قرار دهید تا نسبت به ایجاد لکه‌های سفیدرنگ و ضایعه‌های دیگر مقاومت بیشتری پیدا کنند. انواع مختلفی از این عایق‌ها وجود دارند و مطالعات مختلفی نشان داده‌اند که این عایق‌ها می‌توانند در جلوگیری و کاهش لکه‌های سفیدرنگ مؤثر باشند.
