رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان باعث می‌شود ظاهر و شرایط دهان سالم و زیبا به نظر برسد. این شرایط به معنی این است که:
- دندان‌ها تمیز بوده و ذرات مواد غذایی بین آنها نباشد.
- لثه‌ها صورتی بوده و در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن ملتهب نشده یا دچار خونریزی نشوند.
- بوی بدن دهان به صورت یک مشکل مداوم مشاهده نشود.
[sv slug=”alert”]
در صورتی که لثه‌های شما در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن آسیب‌دیده یا دچار خونریزی می‌شود، یا بوی بد دهان به صورت مداوم از دهان شما استشمام می‌گردد، لازم است برای بررسی علت ایجاد مشکل با دندانپزشک ملاقات نمایید. در حقیقت هر یک از این شرایط می‌تواند نشان دهنده ایجاد یک مشکل جدی برای وضعیت سلامت شما باشد.
کیست زائده‌ای غیرطبیعی است که در بخش‌های مختلفی از فک می‌تواند ایجاد شود. این زائده‌های تاول مانند معمولاً حاوی مایع هستند و اندازه‌های گوناگونی دارند. کیست‌های ادنتوژنتیک زائده‌هایی هستند که هنگام رشد و رویش دندان‌ها ایجاد می‌شوند. بسیاری از والدین با دیدن برآمدگی‌های بنفش مایل به آبی روی لثه‌ها نگران و دستپاچه می‌شوند. اما جایی برای نگرانی نیست، چون تشکیل این کیست دندان در دوره رشد طبیعی است و از آن با اصطلاح کیست یا هماتوم رویش دندان یاد می‌شود.
دندانپزشک می‌تواند روش‌های مناسب برای رعایت بهداشت دهان و دندان را به شما آموزش داده و نقاطی از دهان که احتمالاً نیازمند توجه بیشتر در هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است را مشخص نماید. می‌توانید جهت رزرو نوبت برای معاینه با شماره‌های 02122027384 و 02122023658 تماس حاصل فرمایید.
[sv slug=”alert1″]
چگونه می توان بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کرد؟
رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان یکی از مهم‌ترین مسائلی است که می‌بایست درباره وضعیت دندان‌ها و لثه‌ها و بیماری دهان و دندان مورد توجه قرار گیرد. در حقیقت برخورداری از دندان‌های سالم نه تنها می‌تواند باعث ایجاد ظاهر و احساس مناسب برای شما شود، بلکه علاوه بر این امکان غذا خوردن و صحبت کردن صحیح را نیز برای شما فراهم می‌کند. به همین خاطر رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان از اهمیت مناسب برای حفظ سلامت بدن برخوردار است. مراقبت نکردن از وضعیت دندان‌ها و لثه‌ها از طریق فعالیت‌هایی مثل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن می‌تواند باعث افزایش ریسک پوسیدگی دندان، ابتلا به بیماری‌های لثه، عفونت دندان ، و سایر مشکلات مانند آن شود.
مراقبت‌های روزانه از وضعیت دهان و دندان شامل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن صحیح می‌تواند به پیشگیری از ایجاد مشکلات دهان و دندان کمک کرده و در صورت ایجاد مشکل، سطح دندان درد ، ناراحتی، هزینه درمان، و نگرانی را در طول درمان کاهش دهد.
بهداشت دهان و دندان کودک
دندان‌های سالم و بهداشت دندان برای سلامت عمومی کودک مهم می‌باشند. از زمان تولد فرزندتان، موارد زیادی را می‌توانید برای افزایش سلامت دندان‌ها انجام دهید. برای مثال، کمک به آنها برای مسواک زدن دندان‌هایشان یا پرهیز از قرار دادن کودک در تخت به همراه بطری شیر و کنترل منظم دندان‌ها برای مشاهده‌ی لکه‌های دندان و نیز برنامه‌ریزی جهت چک‌آپ منظم دندان توسط دندانپزشک اطفال برای جلوگیری از ایجاد لکه های زرد روی دندان کودک .
دندانپزشکان اطفال صلاحیت یک متخصص را دارند زیرا آنها پس از دانشکده‌ی دندانپزشکی، دو تا سه سال دوره‌ی تخصصی اضافی دندانپزشکی کودکان را نیز می‌گذرانند. این امر تضمین می‌کند که کودک شما بهترین خدمات ممکن و بهترین تجربه در ارتباط با دندان‌ها را دریافت می‌نماید. البته این نکته نیز قابل ذکر است که بخش بزرگی از کار دندانپزشکی اطفال را آموزش والدین در خصوص نحوه مراقبت صحیح از دندان‌های کودک تشکیل می‌دهد.بنابراین باید در این رابطه آموزش‌های لازم را ببینند.
در اکثر نوزادان اولین دندان در حدود ۶ ماهگی می‌روید، البته، بسته به زمان شروع رویش اولین دندان‌های والدین یا زودرس بودن یا نبودن نوزاد (نوزادان زودرس معمولاً دیرتر دندان در می‌آورند) ممکن است دندان‌های او در ۳ ماهگی یا ۱۴ ماهگی نیز رشد کند. نحوه دندان در آوردن کودک نیز بسیار متفاوت است. برخی از آنها هفته‌ها قبل از جوانه زدن دندان دچار علائم درآمدن دندان (مانند تراوش بیش از حد آب از دهان و بهانه‌گیر شدن) می‌شوند، در حالی که برخی دیگر، در زمان دندان در آوردن نوزاد هیچ نشانه‌ای بروز نمی‌دهند.
در فواصل بین جلسات ملاقات منظم با دندانپزشک، توجه به نکات خاص می‌تواند خطر ایجاد پوسیدگی دندان، ابتلا به بیماری‌های لثه و نیز دچار شدن به سایر مشکلات دندان را کاهش دهد.
این موارد عبارت‌اند از:
- مسواک زدن کامل دندان‌ها دو بار در روز و نخ دندان کشیدن یک بار در روز
- انتخاب رژیم غذایی مناسب با محدود کردن مصرف تنقلات بین وعده‌های غذایی
- استفاده از محصولات مراقبت از دندان حاوی فلوراید
- دهان‌شویه با محلول‌های حاوی فلوراید در صورت تشخیص مناسب بودن آن توسط دندانپزشک
- اطمینان از مصرف آب حاوی فلوراید برای کودکان زیر 12 سال یا مصرف مکمل‌های حاوی فلوراید در صورتی که آب آشامیدنی حاوی فلوراید نباشد، و یا انجام فلوراید درمانی تحت نظر پزشک.
- جایگزین کردن مسواک و سایر ابزارهای مورد استفاده برای تمیز کردن دهان و دندان هر سه یا چهار ماه یک‌بار
- مسواک زدن زبان برای پاک کردن باکتری‌ها و از بین بردن بوی بد بزاق دهان
- فيشور سيلانت يک روش بسيار مؤثر براي حفاظت از دندان‌ها در برابر خرابي و پوسيدگي در دوران کودکي مي‌باشد. اين ماده محافظ به شکل يک پوشش نازک بر روي ميناي دندان قرار مي‌گيرد. فيشور سيلانت به صورت يک مانع بين ميناي دندان و باکتري‌هايي که در نبود اين لايه به راحتي بر روي سطح ميناي دندان رشد مي‌کنند، عمل مي‌کند و از تماس باکتري‌ها با سطح دندان جلوگيري مي‌نماید. سيلانت‌هاي دنداني بدون آنکه بر توانايي شما در جويدن غذا تأثير بگذارند و بدون آنکه تغييري دائمي در ساختار ميناي دندان ايجاد کنند، ترک‌هاي عمقي موجود در ميناي دندان و شکاف‌هايي که مسواک به آنها نمي‌رسد را به خوبي محافظت مي‌کنند.
تصور کنید که اگر به طور ناگهانی یک یا دو دندان جلویی‌تان را از دست بدهید، چه خواهد شد. خندیدن، صحبت کردن، خوردن،… و به طور کلی همه چیزتان به سرعت تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. بنابراین اگر ورزش‌های گروهی یا هر فعالیت تفریحی دیگری انجام می‌دهید، آگاهی از نحوه‌ی پیشگیری از آسیب‌دیدگی دهان و صورت از اهمیت خاصی برخوراد خواهد بود.
محافظ دهانی
گارد دهان که به آن محافظ دهان نیز گفته می‌شود، به محافظت و کاهش ضربه‌ای که به صورت وارد می‌شود کمک می‌کند و خطر شکسته شدن دندان و آسیب‌هایی که به لب‌ها، زبان، صورت یا فک وارد می‌شود را به حداقل می‌رساند. معمولاً این محافظ‌ها بر روی دندان‌های بالایی قرار می‌گیرند و روشی بسیار خوب برای محافظت از بافت‌های نرم مثل زبان، لب‌ها و پوشش سطح گونه‌ها هستند. نایت گارد دندان پوشش‌هایی هستند که بروی دندان‌ها قرار می‌گیرند و اغلب برای محافظت دندان‌ها از آسیب ناشی از دندان قروچه و در زمان ورزش به کار می‌روند.
چه زمان لازم است با دندانپزشک ملاقات شود؟
در صورت مواجه شدن با شرایط زیر لازم است با کلینیک دندانپزشکی ملاقات شود:
- قرمزی، ورم لثه‌ها، یا خونریزی از لثه ها
- حساسیت دندان به گرما یا سرما
- مشکلات مربوط به جویدن غذا
- بوی بد دهان
- لق شدن دندان های دائمی
- درد دندان مداوم و عدم تسکین درد دندان
- آبسه و عفونت دندان
آبسه دهان، دندان و لثه به عفونت دهان، صورت، فک یا گلو گفته می‌شود که به صورت پوسیدگی و سوراخ شدن دندان یا عفونت دندان شروع می‌شود. آبسه لثه و دندان در میان افرادی شایع است که بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نمی‌کنند و به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه نمی‌کنند. آبسه لثه و دندان در صورت ملتهب شدن بافت بسیار دردناک است.
زخم‌های دهان زخم‌هایی دردناک و کاملاً مشخص به شکل گرد یا بیضوی هستند که به آنها آفت دهان هم گفته می‌شود. آفت دهان بسیار شایع است. اغلب مردم حداقل یک بار در طول زندگی خود آفت دهان را تجربه کرده‌اند. حداقل ۲۰% از جمعیت دچار آفت دهان شده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد که زنان بیش از مردان دچار آفت دهان می‌شوند. آفت دهان بین جوانان شایع‌تر است. آفت دهان واگیردار نیست. برای مثال با بوسیدن یا استفاده از لیوان و قاشق دیگران به آفت دهان مبتلا نخواهید شد.
رعایت سلامت دهان و دندان در گروه‌های مختلف سنی
رعایت مناسب بهداشت و سلامت دهان و دندان کودکان و بزرگسالان می‌تواند نقش موثرتر در حفظ سلامت دندان‌ها داشته باشد. به این ترتیب با وجودی که همه افراد لازم است نکات مربوط به حفظ سلامت دهان و دندان را جدی بگیرند، برخی افراد ممکن است نیاز به توجه و مراقبت بیشتر در این حوزه داشته باشند.
[sv slug=”alert”]
امروزه برخی روش‌های مشخص و شناخته شده برای مراقبت از بهداشت دهان و دندان وجود دارد که برای مثال در این زمینه می‌توان از ملاقات منظم با دندانپزشک و مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم دندان‌ها نام برد. به هر حال برخی گروه‌های سنی ممکن است نیاز به بیشتر به این مسائل در مقایسه با سایر افراد داشته باشند. در ادامه نکات مناسب در این رابطه ارائه شده است. برای رزرو نوبت مراجعه و انجام معاینه می‌توانید با شماره‌های 02122027384 و 02122023658تماس بگیرید.
[sv slug=”alert1″]
کودکان
پوسیدگی دندان های شیری یا سندرم استفاده از شیشه شیر یک الگوی مشخص پوسیدگی دندان است. هنگامی که این مشکل اولین بار ایجاد شود، کودک ممکن است با ایجاد لکه‌های سفید نزدیک خط لثه مواجه شود. این لکه‌ها به تدریج با پیشرفت پوسیدگی به رنگ لکه‌های قهوه‌ای در خواهند آمد. در این شرایط درمان به موقع مشکل برای کاهش سطح پوسیدگی دندان از اهمیت خاص برخوردار است. در این رابطه با دندانپزشک اطفال مشورت شود.
باقی ماندن مواد قندی بر روی دندان‌ها می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌های شیری شود. این مواد قندی از طریق شیر، آب میوه، یا مواد غذایی به دهان کودک وارد می‌شوند. به این ترتیب برخی نکات قابل توجه به منظور پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های شیری به شرح زیر هستند.
نکات مهم:
- محدود کردن استفاده از شیشه شیر به زمان‌های غذا خوردن کودک
- نخواباندن کودک با شیشه شیر در دهان: در حقیقت خوابیدن کودک با شیشه شیر در دهان می‌تواند باعث شود دندان‌ها در محلول حاوی قند غوطه‌ور شده و با تغذیه باکتری‌ها از این مواد قندی، دندان‌های کودک به تدریج دچار پوسیدگی شوند.
- قبل از شروع رشد دندان‌های کودک، لازم است دندان‌های کودک به‌طور منظم با استفاده از یک پارچه تمیز، نرم و نازک همچون دستمال گردن دو بار در روز تمیز شود.
- پس از رشد دندان‌های کودک در دهان، لازم است از مسواک مرطوب برای تمیز کردن دندان‌های کودک استفاده شود. در این حالت تا زمانی که کودک به سنی نرسیده که بتواند مواد باقیمانده در دهان خود را پس از مسواک زدن از دهان خود خارج کند، نباید برای مسواک زدن دندان‌های وی از خمیردندان استفاده شود. توجه داشته باشید فرو بردن خمیردندان و خوردن آن می‌تواند باعث ایجاد شرایطی به نام فلوئروزیس شده و با جذب بیش از حد فلوراید توسط بدن، باعث تغییر رنگ دندان‌ها و لک شدن آنها شود.
- با رسیدن کودک به سن یک سال لازم است دیگر از شیشه شیر برای غذا دادن به وی استفاده نشده و شیشه شیر با سایر ابزارها همچون فنجان‌ها و لیوان‌های مخصوص غذا دادن به کودک جایگزین گردد.
خانم‌ها
خانم‌ها با مشکلات متفاوت در ارتباط با وضعیت دندان‌های خود در مراحل مختلف زندگی مواجه می‌شوند. طبقه‌بندی مشکلات خانم‌ها در این رابطه با توجه به گروه سنی آنها به شرح زیر است:
سنین نوجوانی
هنگامی که قاعدگی خانم‌های جوان آغاز می‌شود، دوره‌های قاعدگی می‌تواند با ایجاد زخم‌های دهانی یا ورم لثه‌ها همراه باشد.
سنین جوانی تا میان‌سالی
خانم‌ها در سنین مستعد بارداری می‌بایست به خوبی از سلامت دهان و دندان خود مراقبت کنند. در حقیقت ابتلا به بیماری‌های لثه می‌تواند احتمال به دنیا آمدن پیش از موعد نوزاد و نیز تولد نوزاد با وزن کم را به‌طور مشخص افزایش دهد.
دوره بارداری
در طول دوره بارداری، افزایش سطح پروژسترون و سایر هورمون‌ها می‌تواند باعث به هم خوردن سطح تعادل بدن شود. این شرایط می‌تواند باعث ابتلای فرد به بیماری‌های خونریزی لثه ، کاهش یا افزایش بیش از حد بزاق دهان، و ایجاد تومورها و کیست دندان های خوش خیم بر روی لثه‌ها به نام گرانولوم (granulomas) شود. استفراغ مکرر در طول دوره بارداری به خاطر حالت ویار می‌تواند با تجزیه مینای دندان باعث ایجاد پوسیدگی و کرم‌خوردگی در آن شود. بهترین روش برای پیشگیری از ایجاد این مشکل رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان است. به همین خاطر بهتر است در این رابطه با دندانپزشک یا پزشک ملاقات و صحبت شود.
دوره یائسگی و پس از یائسگی
هنگامی که خانم‌ها به سنین یائسگی می‌رسند، فقر استروژن باعث می‌شود این خانم‌ها در معرض خطر بالاتر ابتلا به بیماری‌های لثه قرار گیرند. علاوه بر این برخی خانم‌ها در این زمان ممکن است به سندرم سوزش دهان (BMS) مبتلا شوند. این مشکل با ایجاد احساس سوزش ناخوشایند به صورت گاه و بی گاه در دهان همراه بوده و می‌تواند تغییر در درک فرد نسبت به مزه مواد غذایی را به همراه داشته باشد. به هر حال امکان درمان این شرایط از طریق کرم‌های موضعی یا داروهای خوراکی وجود دارد.
دوره پیری
با بالا رفتن سن، توانایی فرد برای جویدن موثر مواد غذایی کاهش پیدا می‌کند و این شرایط به‌طور خاص هنگامی ایجاد می‌شود که فرد تعدادی از دندان‌های خود را از دست داده یا دندان‌های مصنوعی وی به‌طور مناسب در دهان قرار نگیرد. علاوه بر این در این زمان ممکن است بیمار داروهایی مصرف کند که باعث خشکی دهان می‌شوند. این شرایط می‌تواند باعث ایجاد مشکلات خاص برای فرآیند بلع غذا شده و سوء تغذیه برای فرد به همراه داشته باشد. علاوه بر این، خشکی دهان می‌تواند باعث تجمع باکتری در دهان، ایجاد بوی بد دهان، ابتلا به بیماری‌های لثه، و عفونت ساختارهای داخل دهان شود.
افرادی که به‌طور مداوم تحت درمان قرار دارند
این افراد شامل افراد مسن و نیز کودکان یا افراد بزرگ‌سالی هستند که دچار ناتوانی فیزیکی یا ذهنی می‌باشند. این افراد اغلب متکی به کمک سایرین برای رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان خود می‌باشند. به هر حال، در بسیاری از مواقع ارائه این خدمات به فرد با مشکل مواجه می‌شود.
این افراد ممکن است در صورت وجود درک اشتباه از هدف پرستار در هنگام انجام فعالیت‌های لازم برای مراقبت از دهان و دندان خود دچار آشفتگی شوند. در حقیقت، مشاهده رفتار تهاجمی در بین این افراد در هنگام ارائه خدمات بهداشتی به آنها همچون مسواک زدن دندان‌ها به صورت عادی قابل مشاهده است. در نتیجه، رعایت بهداشت دهان و دندان در این شرایط ممکن است با عجله و بدون دقت انجام شده یا به‌طور کامل مورد بی‌توجهی قرار گیرد. علاوه بر این گاهی اوقات لازم است از ابزارها یا داروهای خاص برای مراقبت از بهداشت دهان و دندان این افراد استفاده شود.
افراد مبتلا به بیماری ایدز
افراد مبتلا به بیماری ایدز (HIV) مستعد ایجاد عفونت در دهان هستند. در حقیقت ایجاد پرزهای خاص بر روی زبان به نام لکوپلاکی مویی دهان گاهی اوقات یکی از علائم اولیه ابتلا به این بیماری می‌باشد. علاوه بر این، افراد مبتلا به ایدز ممکن است با سایر عفونت‌های قارچی در دهان خود همچون هیستوپلاسموز (histoplasmosis)، آسپرژیلوس (aspergillosis)، و کاندیدیاز دهانی (oral candidiasis) مواجه شوند.
