انواع رادیولوژی دندان با اشعه ایکس
عکس‌برداری اشعه ایکس دندان رادیولوژی نیز نامیده می‌شود. دندانپزشک ممکن است از اشعه ایکس دندان استفاده کند اگر بیمار جدید است، برای مدت‌ها معاینه نشده است یا برای معاینات بعد از درمان دندانپزشکی مراجعه می‌کند. سن، وضعیت سلامتی، نیازهای فردی و عوامل خطر مواردی هستند که بر دفعات مجاز انجام رادیولوژی دندان تأثیر می‌گذارند. عکس رادیولوژی دندان از اهمیت برخوردار است زیرا می‌تواند آسیب به دندان‌ها را شناسایی کند و دندان‌هایی که از استخوان پشتیبانی می‌کنند را نمی‌توان در طول معاینه معمول مشاهده کرد. حدود نیمی از حفره‌های دندان‌ها به‌وسیله عکس رادیولوژی تشخیص داده می‌شوند. اشعه ایکس دندان می‌تواند وضعیت دندان‌های شما، ریشه‌های آن‌ها، وضعیت فک و استخوان‌های صورت را نشان دهد. آن‌ها در تشخیص بیماری‌های پریودنتال لثه و شدت بیماری مفید هستند. دو نوع اصلی از رادیولوژی با اشعه ایکس وجود دارد: عکس رادیولوژی دندان (عکس‌برداری اشعه ایکس در داخل دهان انجام می‌شود) و رادیولوژی فک (عکس‌برداری اشعه ایکس از خارج دهان انجام می‌شود).
رادیولوژی دندان
عکس رادیولوژی دندان یا عکس opg دندان رایج‌ترین نوع اشعه ایکس است. انواع مختلفی از عکس رادیولوژی دندان وجود دارد که هریک جنبه‌های مختلف دندان را نشان می‌دهند.
- اشعه ایکس بایت وینگ جزئیات دندان‌های بالایی و پایینی در یک ناحیه دهان را نشان می‌دهد. هر بایت وینگ دندان را از تاج (سطح دندان) تا استخوان پشتیبانی نشان می‌دهد. اشعه بایت وینگ پوسیدگی بین دندان‌ها و تغییرات در ضخامت استخوان دندان ناشی از بیماری‌های لثه را تشخیص می‌دهد. این اشعه همچنین تناسب تاج دندان و سایر ترمیم‌ها (مثلاً پل‌ها) و وضعیت پرکننده‌های دندانی یا شکستگی در دندان‌های پرشده را مشخص می‌کند
- اشعه ایکس پری آپیکال تمام دندان را از تاج تا ریشه‌ای که دندان به فک متصل می‌شود، نشان می‌دهد. هر اشعه ایکس پری آپیکال تمام دندان‌ها را در قسمت فک بالا یا پایین نشان می‌دهد. اشعه ایکس پری آپیکال هر تغییر غیرمعمول در ساختار استخوان ریشه و اطراف آن را تشخیص می‌دهد.
- اشعه اکلوزال پیشرفت و جایگزینی کل قوس دندان در فک بالا یا پایین را نشان می‌دهد.
رادیولوژی فک
عکس رادیولوژی فک برای تشخیص مشکلات دندانی در فک و جمجمه مورداستفاده قرار می‌گیرد. انواع مختلفی از رادیولوژی فک وجود دارد.
- اشعه ایکس پانورامیک تمام ناحیه دهان: تمام دندان‌ها در هر دو فک بالا و پایین، را در یک عکس رادیولوژی نشان می‌دهد. این اشعه ایکس موضع دندان‌های کاملاً رشد یافته و همچنین نیمه رشد یافته را تشخیص می‌دهد، دندان‌های آسیب‌دیده و تومور را نیز نشان می‌دهد.
- توموگرام یک لایه یا تکه خاص از دهان را نشان می‌دهند و لایه‌های دیگر را محو می‌کند. این اشعه ایکس ساختارهایی را بررسی می‌کند که به وضوح دیدنشان دشوار است زیرا دیگر ساختارهای مجاور دید را مسدود می‌کنند.
- روش سفالومتری یک طرف سر را به طور کامل نشان می‌دهد. این اشعه ایکس وضعیت دندان نسبت به فک نشان می‌دهد. دندانپزشکان از این نوع اشعه ایکس برای ایجاد رویکرد اصلاحی دندان‌های مخصوص هر بیمار استفاده می‌کنند.
- تست دیگری که از اشعه ایکس استفاده می‌کند روش سیالوگرام است. در این آزمایش از یک رنگ استفاده می‌شود که به غدد بزاقی تزریق می‌شود تا بتواند روی اشعه ایکس دیده شود. غدد بزاقی بافت نرمی است که با اشعه ایکس مشاهده نمی‌شود. دندانپزشکان ممکن است این تست را برای تشخیص مشکلات غدد بزاقی، مانند سندرم شوگرن (اختلال با علائمی شامل خشکی دهان و چشم استفاده می‌شود. این اختلال می‌تواند نقش مهمی در پوسیدگی دندان ایفا کند.
- سی‌تی‌اسکن دندان یک نوع تصویربرداری است که ساختار داخلی دندان را به‌صورت 3 بعدی نشان می‌دهد. این نوع تصویربرداری برای یافتن مشکلات در استخوان‌های صورت مانند کیست (کیست دندان)، تومورها و شکستگی دندان استفاده می‌شود.
- سی بی سی تی نوعی اشعه ایکس است که تصاویر 3 بعدی ساختار دندان، بافت نرم، اعصاب و استخوان را ایجاد می‌کند. این روش به جایگیری ایمپلنت‌های دندانی و ارزیابی کیست‌ها و تومورها در دهان و صورت کمک می‌کند. همچنین می‌تواند مشکلات در لثه‌ها، ریشه‌های دندان‌ها و فک‌ها را تشخیص دهد. سی بی سی تی از نظرهایی به روش معمول سی تی دندان شباهت دارد. آن‌ها هر دو تصاویر دقیق و با کیفیت بالا را تولید می‌کنند. با این حال شیوه عکس گرفتن متفاوت است. دستگاه سی بی سی تی اطراف سر بیمار چرخش می‌یابد و تمام اطلاعات را در یک چرخش می‌گیرد. سی‌تی‌اسکن معمول عکس‌های تک‌بعدی را با چندین چرخش دستگاه در اطراف سر بیمار جمع‌آوری می‌کند. این روش همچنین بیماران را در معرض تابش بالاتر قرار می‌دهد. یکی از مزیت‌های منحصر به سی بی سی تی این است که می‌توان از آن در مطب دندانپزشک استفاده کرد. سی تی معمولی دندان تنها در بیمارستان‌ها یا مراکز تصویربرداری در دسترس است.
- تصویربرداری دیجیتال تصویربرداری دوبعدی دندان است که اجازه می‌دهد تصاویر به طور مستقیم به یک کامپیوتر منتقل شوند. تصاویر را می‌توان بر روی صفحه نمایش ذخیره کرد و یا در عرض چند ثانیه چاپ کرد. تصویربرداری دیجیتال چندین مزیت دیگر در مقایسه با اشعه ایکس معمولی دارد برای مثال تصویر گرفته‌شده از دندان می‌تواند بزرگ شود. این مزیت باعث می‌شود دندانپزشک تغییرات کوچک که نمی‌توان در معاینه مشاهده کرد را تشخیص دهد. همچنین در صورت لزوم تصاویر را می‌توان به‌صورت الکترونیکی به دندانپزشک یا متخصص دیگر برای نظرگیری و یا به یک دندانپزشک جدید فرستاد. تصویربرداری دیجیتال همچنین از اشعه کم‌تری نسبت به رادیولوژی با اشعه ایکس استفاده می‌کند.
