التهاب و تورم لثه ، علت و درمان
هنگامی که در مورد سلامت دندان‌ها فکر می‌کنید، احتمالاً تمرکز بر پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها است. اما توجه به لثه‌ها نیز اهمیت دارد. لثه‌ها نه تنها در سلامت دندان بلکه در وضعیت کلی سلامتی نقش مهمی را ایفا می‌کنند. در بسیاری از موارد تورم و خونریزی لثه‌ها نشانه‌های بیماری لثه هستند. تورم لثه‌ها یک مشکل شایع است. بافتی که تشکیل دهنده‌ی لثه‌ها است، ضخیم، فیبری و پر از رگ‌های خونی می‌باشد. تورم لثه اغلب از علائم آبسه دندان یا عفونت است. این وضعیت گاهی اوقات در دوران بارداری رخ می‌دهد بنابراین مراجعه به دندانپزشکی بسیار مهم است.
فهرست مطالب
علل التهاب لثه
عوامل متعددی وجود دارند که می‌توانند باعث تورم لثه‌ها شوند، از جمله:
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
در صورتی که تورم در اطراف یک دندان وجود داشته باشد، ممکن است دلیل آن عدم مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن بطور صحیح باشد که می‌تواند باعث به جا ماندن ذرات غذا و در نتیجه پوسیدگی و التهاب در ناحیه‌ای که به آن بی توجهی شده، گردد. در طول زمان عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند باعث بیماری لثه نیز بشود. مراقب علائمی مانند لثه‌های رنگ پریده، قرمز یا متورم و نیز خونریزی هنگام مسواک زدن، بیرون آمدن چرک از دندان، لقی دندان یا بو و مزه‌ی بد دهان باشید.
بیماری لثه
بیماری لثه یک بیماری شایع است که در اثر ابتلا به آن باید در هر بار مسواک زدن مراقب دندان‌های خود باشید. علائم این بیماری در مراحل اولیه شامل لثه‌های قرمز و متورم است که با اینکه بدون درد می‌باشند اما ممکن است خونریزی داشته باشند. با پیشرفت بیماری، می‌تواند به دلیل پسرفت لثه در برخی نواحی باعث لقی دندان‌ها شود. یک نوع از بیماری لثه ژنژیویت یا التهاب لثه می‌باشد. ژنژیویت شامل عفونت بافت اطراف لثه‌ها است که منجر به تورم مکرر لثه‌ها می‌گردد اما می‌تواند موجب خونریزی نیز بشود.
آبسه دندان
آبسه دندان یک علت بسیار شایع برای تورم موضعی لثه بوده و نشان می‌دهد که داخل دندان یا اطراف آن دچار عفونت شده است. این وضعیت اغلب در اثر پوسیدگی درمان نشده‌ی دندان رخ می‌دهد که باعث می‌شود باکتری‌ها در سرتاسر دندان پخش شده و آن را عفونی کنند. نشانه‌های آن شامل درد ضربان‌دار، لثه‌های قرمز یا متورم، تورم فک یا صورت، حساسیت به لمس یا دردناک بودن دندان، تب و حتی مزه‌ی شور در دهان می‌باشد. از آنجایی که درمان برای آبسه‌ی دندان ضروری است، دندانپزشک ممکن است بسته به شدت آن آنتی‌بیوتیک برای از بین بردن عفونت، عصب کشی برای برداشتن پالپ عفونی یا کشیدن دندان را تجویز کند.
بارداری
برخی زنان باردار ممکن است در طول حامگلی دچار قرمزی و تورم لثه‌ها شوند. هورمون‌های بارداری نحوه‌ی واکنش بدن به باکتری‌ها را تغییر می‌دهند و این بهترین زمان برای تجمع پلاک دندان و حساس شدن لثه‌ها می‌باشد.
سوء تغذیه و بیماری
برخی شرایط پزشکی می‌توانند منجر به زخم شدن لثه‌ها نیز بشوند. بیماری‌هایی که به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کنند و نیز سوء تغذیه و حتی استرس مزمن می‌توانند برای سلامت لثه کاملاً مضر باشند.
تجهیزات دندانی
نصب بریس‌ها، نگهدارنده، دندان مصنوعی یا یک وسیله دندانی دیگر از دلایل متداول زخم یا تورم لثه‌ها است. دهان ذاتاً یه ناحیه‌ی حساس بدن می‌باشد و همیشه واکنش مطلوبی به اجسام خارجی نشان نمی‌دهد. در برخی موارد، این تورم با عادت کردن دهان به این وسایل برطرف می‌شود، اما در صورتی که بصورت ادامه‌دار باعث ناراحتی شوند، احتمالاً مشکل از اندازه‌ی آنها بوده و باید با دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی در میان گذاشته شود.
داروها
عوارض جانبی برخی داروها از جمله دیلانتین، فنوباربیتال یا مسدود کننده‌های کانال کلسیم شامل تورم و زخم لثه‌ها می‌باشد.
علائم احتمالی مرتبط
- لثه‌های قرمز، متورم یا حساس به لمس
- تحلیل لثه
- بوی بد یا مزه‌ی بد در دهان
- لق شدن یا حرکت دندان
- خونریزی لثه‌ها بعد از مسواک زدن
- شکل‌گیری پاکت‌های عمیق بین دندان‌ها و لثه‌ها
- تغییر در نحوه قرارگیری دندان‌های روی همدیگر، یا قرارگیری دندان‌های مصنوعی جزئی
درمان التهاب لثه
برخی از درمان‌های موجود برای تورم لثه‌ها عبارتند از:
درمان منشأ مشکل
برخی از دلایل درد لثه مانند داروها و بیماری‌ها باید با مراقبت پزشکی جامع‌تری درمان شوند. اگر به تازگی شروع به مصرف یک داروی جدید کرده باشید و متوجه درد لثه شده‌اید، با پزشک خود برای یافتن یک داروی جایگزین مشورت کنید. هنگامی که بیماری لثه علت مشکل باشد، با دندانپزشک خود در مورد برخی روش‌های مراقبتی در خانه که می‌توانند موجب بازیابی لثه‌های سالم و بدون درد شوند صحبت کنید، برای مثال یادگیری مسواک زدن و کشیدن نخ دندان بطور صحیح و روزانه.
مصرف داروهای ضد التهابی
داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می‌توانند به تسکین موقت درد کمک کنند تا پیش از مراجعه به پزشک یا دندانپزشک دچار آسیب بیشتری نشوید. از آنجایی که التهاب می‌تواند موجب تحریک اعصاب فک شود، بیشتر درد مرتبط با زخم لثه‌ها در واقع به دلیل خود تورم می‌باشد. مصرف داروهای ضد التهابی برای کاهش التهاب لثه موثر می‌باشد.
جرم‌گیری
جرم‌گیری دندان درمانی است که در آن دندانپزشک تمام پلاک‌ها و جرم های (پلاک سخت شده) موجود در بالای خط لثه را از بین می‌برد. پس از آن دندانپزشک شروع به تسطیح ریشه دندان‌ها می‌کند که این امر به متصل شدن مجدد لثه‌ها به دندان‌ها کمک می‌کند.
خوردن غذاهای سرد
در صورتی که حساسیت به دندان‌ها گسترش نیافته باشد، مواد غذایی سرد می‌توانند به کاهش تورم کمک کرده و موجب بی‌حسی درد ناشی از لثه‌های متورم شوند. بنابراین خوردن بستنی یا انگور یخ‌زده را برای تسکین درد و تورم امتحان کنید.
بنزوکائین
محصولی که حاوی بنزوکائین است را می‌توان بصورت موضعی برای بی‌حسی و تسکین درد لثه‌ها استفاده کرد. با اینکه این کار تنها یک روش موقت است اما می‌تواند به کاهش درد لثه‌ها کمک کند تا زمان و تمرکز کافی را برای درمان علت تورم داشته باشید.
مراقبت از خود
- بطور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. در صورتی که علت اصلی تورم لثه ژنژیویت باشد، رعایت بهداشت دهان و دندان اولین مرحله‌ی بهبودی است.
- رژیم غذایی خود را بهبود بخشید. مقداری میوه و سبزیجات را به رژیم غذایی خود اضافه کنید و از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار و نوشابه برای مدتی اجتناب نمایید.
- دهان خود را با محلول آب نمک بشویید. این امر می‌تواند موجب تسکین درد و التهاب لثه‌ها شود.
- از خمیر دندان ها و دهان شویه‌هایی که باعث تحریک لثه ها می‌شوند، استفاده نکنید.
پیشگیری
