دندان قروچه به خاطر سایش دندان‌ها به یکدیگر در نتیجه شرایطی به غیر از جویدن غذا ایجاد شده و معمولاً با حرکت‌های نیرومند فک از پهلو یا جلو ارتباط دارد. این شرایط در عمل باعث دندان قروچه یا سایش دندان‌ها به یکدیگر می‌شود. مشکل دندان قروچه یا سایش دندان‌ها به یکدیگر به صورت ناخودآگاه در بین افراد در طول روز و شب قابل مشاهده است، هر چند مشکلات دندان قروچه در خواب اغلب به خاطر غیر قابل کنترل بودن آن بیشتر شایع می‌باشد.
دندان قروچه اغلب باعث وارد شدن فشار بیش از حد به دندان‌ها شده و در عمل می‌تواند به سطح رویی دندان‌ها (به خصوص دندان‌های آسیاب) آسیب وارد کند. همچنین این مشکل گاهی اوقات می‌تواند با سندرم مفصل گیجگاهی (TMJ) نیز ارتباط داشته باشد.
[sv slug=”alert”]
دندان قروچه یکی از رایج‌ترین مشکلات خواب در بین افراد است. در واقع، دندان قروچه باعث فرسایش و کوتاه شدن دندان‌ها شده و می‌تواند درد عضله، عملکرد نامناسب مفصل گیجگاهی و سردرد برای فرد به همراه داشته باشد. بنابراین مهم است که در صورت مواجه شدن با این مشکل در اسرع وقت با دندانپزشک ملاقات شده و مشکل تحت درمان قرار گیرد. به این ترتیب می‌توان از ایجاد مشکلات آتی برای دندان‌ها پیشگیری و اجتناب کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و هماهنگی جلسه ملاقات با متخصصین این کلینیک می‌توانید از طریق شماره‌های 02122027384 و 02122023658 با همکاران ما تماس حاصل فرمایید.
[sv slug=”alert1″]
دندان قروچه یا سایش دندان‌ها به یکدیگر
همان‌طور که گفته شد، دندان قروچه یا سایش دندان‌ها به یکدیگر یک مشکل رایج در بین افراد است که امکان مشاهده آن در طول روز و شب وجود دارد. دندان قروچه در زمان بیداری به صورت معمول در هنگام تمرکز کردن، عصبانیت، یا فشار عصبی و کاری ایجاد شده و اغلب فرد کنترل خودآگاه بر وضعیت آن ندارد. به هر حال هنگامی که فرد از وجود این عادت مطلع شد، امکان متوقف کردن یا کاهش داد آن از طریق ایجاد اصلاحات لازم در رفتار و نیز از طریق برخی روش‌های درمان کمکی وجود خواهد داشت.
علائم و نشانه‌ها
علائم و نشانه‌هایی که می‌تواند در نتیجه دندان قروچه در طول شب ایجاد شود شامل درد فک در هنگام بیدار شدن از خواب، خستگی یا خشکی مفصل فک، صدا دادن مفصل فک (بطور خاص در هنگام بیدار شدن از خواب)، فرسایش زیاد دندان، و بزرگ شدن عضلات فک است. با توجه به اینکه دندان قروچه می‌تواند به صورت دوره‌ای در طول عمر فرد ایجاد شود، مواجه شدن با فرسایش دندان الزاماً به معنی وجود عادت دندان قروچه در زمان حال نیست.
چه دلایلی باعث دندان قروچه در هنگام خواب می‌شود؟
دلیل دقیق عادت دندان قروچه در طول خواب ناشناخته است. با این وجود معمولاً بیان می‌شود این مشکل با عوامل متعدد همچون استرس در طول روز، تشویش، وقفه تنفسی در خواب، خروپف با صدای بلند، مصرف زیاد الکل، مصرف کافئین، سیگار کشیدن، و مصرف برخی داروهای ضد افسردگی خاص ارتباط دارد. اخیراً نتایج مطالعات انجام شده در این رابطه نشان میدهد دندان‌قروچه در طول خواب در زمانی بطور مشخص مشاهده می‌شود که سطح فعالیت مغز و ضربان قلب افزایش پیدا کند.
این شرایط نشان میدهد عوامل مربوط به سیستم عصبی مرکزی بدن دارای نقش با اهمیت در شروع شرایط دندان قروچه هستند. در گذشته، تصور می‌شد وضعیت نامناسب قرار گرفتن دندان‌ها بر روی یکدیگر یا نامرتبی دندان‌ها علت دندان قروچه است. با این وجود مطالعات متعدد انجام شده در این رابطه نتوانسته‌اند رابطه مشخص بین این عوامل مشاهده کنند.
مشکل دندان قروچه کردن (که با نام “بروکسیزم” نیز شناخته می‌شود)، عارضه‌ای نسبتاً شایع در میان کودکان قبل از سن مدرسه می‌باشد. علت دندان قروچه کودکان ، چه قفل شدن دندان‌ها در بیداری و چه دندان قروچه کردن در خواب، با استرس و اضطراب مرتبط است. بیشتر دندان قروچه در کودکان به هنگام خواب رخ میدهد و این مشکل معمولاً در حدود سن 3 سالگی ایجاد می‌شود (البته ممکن است زمان شروع این عارضه زودتر و حتی در سن یک‌سالگی باشد). علت دندان قروچه كودكان ممکن است مربوط به دندان درآوردن او باشد.
برای اکثر کودکان این عادت کوتاه‌مدت است و اکثر موارد آن تا سن 6 سالگی از بین خواهند رفت. با این حال برخی از کودکان تا سنین بالاتر نیز این عادت را نگه می‌دارند و حتی ممکن است بعضی از آن‌ها تا نوجوانی و بزرگ‌سالی نیز درگیر آن باشند.
چگونه می‌توان مشکل دندان قروچه را تشخیص داد؟
دندانپزشک معمولاً دندان قروچه در هنگام خواب را از طریق بررسی شرح حال بیمار و انجام معاینات خاص تشخیص میدهد. به این ترتیب وجود سابقه مربوط به مشکلات فک یا خستگی در هنگام بیدار شدن از خواب به همراه فرسایش بیش از حد دندان کودک یا بزرگ شدن عضلات فک می‌تواند از نشانه‌های اصلی دندان قروچه در هنگام خواب باشند. علاوه بر این، بیدار شدن از خواب با سر درد نیز می‌تواند یکی از علائم دیگر این مشکل باشد.
حساسیت دندان بدون توضیح خاص یکی از علائم دندان قروچه در هنگام خواب است. به هر حال در صورتی که علاوه بر دندان قروچه، فرد با مشکلات خواب همچون سابقه ایجاد وقفه تنفسی در طول خواب یا خواب زیاد در طول روز مواجه باشد، لازم است در این رابطه با یک پزشک متخصص ملاقات و مشورت شود.
درمان
علت ایجاد مشکل می‌بایست قبل از تصمیم‌گیری درباره روش درمان مناسب برای آن مورد توجه قرار گیرد. استرس یکی از دلایل اصلی دندان‌قروچه است در این حالت، به جای توجه به دندان‌قروچه لازم است به علت ایجاد آن یعنی استرس توجه شده و می‌بایست این مشکل برطرف گردد.
درمان دندان قروچه ایجاد شده در نتیجه استرس
برای درمان دندان قروچه و درمان دندان قروچه در خواب در نتیجه استرس، لازم است شرایط خاص استرس‌زا کنترل شده و سپس وضعیت فرد مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد. انجام این کار شامل توجه به شرایطی همچون خواب کافی شبانه یا اطمینان از انجام تمرین‌های ورزشی به مقدار لازم و به صورت منظم است.
محافظ دهان
در صورتی که مشکل دندان‌قروچه در نتیجه شرایطی به غیر از استرس ایجاد شده و با مواردی همچون نامرتبی فک یا دندان‌ها در دهان ارتباط داشته باشد، احتمالاً لازم است از روش‌های دندانپزشکی برای درمان دندان قروچه استفاده شود. به این ترتیب دندانپزشک ممکن است از بیمار بخواهد در هنگام خواب شبانه از نایت گارد دندان برای جلوگیری از وارد شدن آسیب به دندان‌ها به خاطر دندان‌قروچه و درمان حساسیت دندان استفاده کند.
به این منظور نباید از محافظ‌های دهان ورزشی استفاده کرد. در حقیقت این محافظ‌ها به صورتی طراحی شده که به راحتی از دهان خارج می‌شوند و ممکن است به جای رفع مشکل باعث ایجاد ناراحتی بیشتر برای فرد شوند. اکثر افراد در هنگام استفاده از محافظ دهان با بهبود شرایط خود مواجه می‌شوند، اما این روش بدون نقص و ایراد نیست. در حقیقت با گذشت زمان، محافظ دهان کودکان و بزرگسالان به تدریج دچار فرسایش شده و تاثیر خود را از دست میدهد. علاوه بر این، هنگامی که بیمار سعی کند استفاده از محافظ دهان را متوقف کند، معمولاً با بازگشت مجدد علائم درد و ناراحتی خود مواجه خواهد شد. به همین خاطر این روش فقط یک راهکار موقت است و نمی‌تواند مشکل بیمار را بطور کامل درمان نماید.
امروزه انواع مختلف و متنوعی از اسپلینت‌ها وجود دارد. برخی از این ابزارها بر روی دندان‌های بالا و برخی دیگر بر روی دندان‌های پایین در دهان قرار می‌گیرند. همچنین اسپلینت‌ها به صورتی طراحی می‌شوند که شرایط فک را در یک موقعیت مناسب نگه داشته یا عملکرد آن را بهبود بخشند. به این ترتیب در صورتی که یکی از این ابزارها نتواند از اثربخشی لازم برخوردار باشد، احتمالاً می‌توان از نوع دیگر آن برای رفع مشکل استفاده کرد.
دندان قروچه در نتیجه نامرتبی فک
هنگامی که دندان قروچه به خاطر نامرتبی فک یا انحراف و قرارگیری نامناسب دندان‌ها در کنار یکدیگر ایجاد شده باشد، احتمالاً دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی می‌تواند از روش‌های مناسب برای اصلاح موقعیت فک استفاده کرده یا از بریس‌های ارتودنسی برای رفع مشکل بیمار استفاده کند.
اجتناب از مصرف برخی مواد غذایی خاص
اجتناب از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های دارای سطح بالای کافئین یا مواد غذایی که می‌توانند باعث افزایش احتمال دندان قروچه شوند، برای افراد دچار این مشکل لازم و ضروری است. علاوه بر این، لازم است این افراد از جویدن غیر ضروری خودداری نمایند. به همین دلیل معمولاً به این افراد توصیه می‌شود از مصرف آدامس اجتناب کنند، زیرا انجام این کار می‌تواند عملکرد جویدن و سایش دندان‌ها به یکدیگر را به حافظه انتقال داده و در ادامه باعث تحریک شرایط دندان قروچه شود. برای درمان دندان قروچه در این شرایط، لازم است عضلات فک با استفاده از حوله گرم حداقل برای یک بار در روز ریلکس شوند تا از ایجاد وضعیت دندان قروچه جلوگیری گردد.
درمان تراشیدگی دندان‌ها پس از دندان قروچه
روش‌های درمان قابل استفاده برای تراشیدگی دندان‌ها پس از دندان‌قروچه به شرح زیر هستند:
روکش دندان
روکش دندان برای حفاظت از دندان‌ها و بازیابی دندان‌های ضعیف شده، آسیب‌دیده یا تغییر شکل داده به خاطر دندان قروچه و سایش دندان‌ها به یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این ترتیب با استفاده از مواد همرنگ دندان، یک روکش سفارشی بر روی دندان قرار گرفته و از این طریق قدرت و ظاهر دندان بهبود می‌یابد.
به منظور روکش سرامیکی کردن دندان لازم است دندانپزشک وضعیت دندان را برای این درمان آماده کند. به این ترتیب هر گونه پرکردگی یا روکش قدیمی از روی دندان برداشته شده و فقط پایه دندان برای نگه داشتن روکش در دهان باقی خواهد ماند.
باندینگ دندان
باندینگ یا کامپوزیت دندان برای ترمیم مشکلات ایجاد شده برای دندان در نتیجه دندان قروچه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت باندینگ برای پر کردن پوسیدگی دندان، ترمیم ترک‌خوردگی و بستن فاصله بین دندان‌ها استفاده می‌شود. به این منظور در طول درمان پوسیدگی دندان، مواد کامپوزیت همرنگ دندان به صورت مستقیم بر روی دندان قرار خواهد گرفت. توجه داشته باشید کامپوزیت دندان از رزین‌های مصنوعی ساخته شده و در ادامه با استفاده از یک نور مخصوص بر روی دندان سفت و محکم می‌شوند.
روکش ونیر
دندان قروچه مزمن اغلب باعث فرسایش، تراشیدگی یا شکستن دندان‌ها می‌شود. به این ترتیب هنگامی که هماهنگی لازم بین دندان‌ها ایجاد شده و برای پیشگیری از آسیب ناشی از دندان قروچه از محافظ دهان استفاده شد، مرحله بعدی تمرکز بر ترمیم آسیب‌دیدگی ایجاد شده به خاطر دندان قروچه با استفاده از ونیر دندان است. دندانپزشک به منظور کار گذاشتن روکش ونیر وضعیت دندان‌های بیمار را آماده می‌کند. سپس از ونیر ساخته شده از پرسلاین برای پوشاندن دندان‌های تراشیده یا دچار مشکلات ظاهری استفاده خواهد شد.
پیشگیری از دندان قروچه
معمولاً به افراد دچار این مشکل توصیه می‌شود از کاهش سطح استرس و تشویش به منظور پیشگیری از ایجاد این مشکل استفاده کنند.
