بی حسی موضعی و بیهوشی در دندانپزشکی و کاهش درد دندانپزشکی

بیهوشی و بی حسی برای از بین بردن و کاهش درد ناشی از عمل جراحی به کار برده می‌شود. در درمان‌های دندانپزشکی نیز برای کشیدن دندان، عصب کشی، پر کردن دندان و بسیاری از امور درمانی دیگر از بی حسی استفاده می‌شود. بی حسی‌های موضعی شایع‌ترین راه برای اینگونه درمان‌ها می‌باشند. بی حسی موضعی توسط تزریق داروها انجام می‌شوند که ناحیه تحت درمان را به طور موقت بی‌حس می‌کنند. از هنگامی که یک ناحیه بی‌حس می‌شود تا زمانی که عامل بی‌حس کننده به تدریج از بین برود، شما در آن ناحیه دردی حس نخواهید کرد.

با این حال به جز بی حسی موضعی، راه‌های دیگری برای کاهش درد وجود دارد، مانند بیهوشی استنشاقی که به وسیله گاز “خنده” ایجاد می‌شود و آرام‌بخشی یا بیهوشی خفیف از طریق تزریق وریدی که ایجاد می شود و در طی آن بیمار یک حس بی‌خبری نسبت به محیط اطراف و فعالیت‌های آن را تجربه می‌کند. بیهوشی عمومی آخرین مرحله بی حسی و بی‌دردی است که در این روش هوشیاری فرد به طور کامل از بین می‌رود و مانند به خواب رفتند عمیق است که به وسیله تیم جراحی و متخصص بیهوشی انجام می‌شود.ما در این مقاله به معرفی و بررسی انواع روش‌های بی حسی در دندانپزشکی می‌پردازیم.

[sv slug=”alert”]

ترس از درد دلیل اصلی اجتناب اکثر مردم از مراجعه به دندانپزشکی است اما خوشبختانه مجموعه گسترده‌ای از داروها و تکنیک‌ها که به تنهایی یا به صورت ترکیبی استفاده می‌شوند، به منظور کاهش یا از بین بردن درد و کنترل اضطراب در حین عمل وجود دارد. درباره انجام هر یک از این روش‌ها با دندانپزشک خود مشورت کنید و دندانپزشک خود را از وجود هرگونه بیماری یا مشکل یا مصرف هرگونه داروی نسخه‌ای و غیر نسخه‌ای یا آلرژی نسبت داروی خاصی مطلع سازید. با استفاده از این اطلاعات دندانپزشک می‌تواند بهترین راه کاهش درد و اضطراب را برای شما انتخاب کند. جهت دریافت مشاوره در زمینه انجام روش‌های مختلف دندانپزشکی در این کلینیک و یا رزرو نوبت می‌توانید با ما از طریق شماره‌های 02122027384 و 02122023658 تماس حاصل فرمایید.

[sv slug=”alert1″]

چرا دندانپزشکان برای درمان مشکلات دندانی از بی حسی استفاده می‌کنند؟

سابقه بیحسی دندان در دندانپزشکی به صدها سال قبل باز‌می‌گردد و در واقع دندانپزشکان اولین کسانی بودند که بیحسی دندان طبیعی را برای انسداد عصب محیطی انجام دادند. مانند هر عمل جراحی دیگر پروسه‌های درمانی دندانپزشکی نیز دردناک هستند، از این رو داروهای بی حسی ‌موضعی برای قابل تحمل کردن درد به بیمار تزریق می‌شوند. این داروها به طور موقت ناحیه تحت درمان و اطراف آن را بی‌حس می‌کند و در نتیجه درد و اضطراب بیمار کاهش می‌یابد.

عملکرد بی حسی موضعی چگونه است؟

بیهوشی موضعی شامل تزریق مستقیم داروی بی حسی دندان به ناحیه تحت درمان می‌باشد. در این روش احتمال ایجاد درد و احساس ناخوشایند بسیار جزئی است و ممکن است بسته به شرایط جسمی بیمار و محل تزریق متفاوت باشد. ما همیشه محل تزریق را به وسیله یک سواپ یکبار مصرف بی‌حس می‌کنیم تا تزریق داروی بیحسی نیز کاملا بدون درد باشد. بی حسی موضعی، با استفاده از سواپ، معمولا برای بی‌حس کردن ناحیه‌ای از دهان یا لثه که تحت درمان دندانپزشکی می‌باشد، به کار می‌رود. شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که بعد از بی حسی دندان و انجام درمان با اینکه اندازه دهانتان تغییری نکرده و طبیعی است، حس کنید که دهان و دندان‌هایتان بزرگتر شده‌اند. تا زمانی که اثر داروی بی‌حس کردن دندان به طور کامل از بین نرفته باشد، ممکن است غذا خوردن و صحبت کردن کمی برایتان سخت باشد.

بی حسی چگونه انجام می‌شود؟

ناحیه تحت درمان را به وسیله یک سواپ از جنس کتان یا به وسیله جریان هوا خشک می‌کنند. پس از آن، سطح ناحیه با یک بی‌حس کننده دندان موضعی پوشانده می‌شود که لثه را بی‌حس می‌کند. این کار به منظور آماده‌سازی ناحیه، برای تزریق داروی بی حسی دندانپزشکی موضعی انجام می‌شود. هنگام تزریق، احساس ناراحتی به وجود آمده ناشی از سوزن نیست بلکه ناشی از نفوذ داروی بیهوشی به داخل بافت می‌باشد. معمولا دارو بلافاصله یا به فاصله بسیار کوتاهی پس از تزریق در بافت اثر می‌کند.

مواد

اکثر افراد، نواکسین را به عنوان داروی بیحسی دندان مورد استفاده در دندانپزشکی می‌شناسند، در حالی که این دارو دیگر استفاده نمی‌شود. امروزه داروهای بی حسی پیشرفته مانند لیدوکایین و آرتیکئین مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولا دندانپزشک با توجه به نوع درمان و وضعیت بیمار، از ترکیبی از دارو‌های بی‌حس کننده استفاده می‌کند.

چه زمانی اثر دارو از بین می‌رود؟

بسته به نوع داروی بیهوشی استفاده شده و مدت زمان انجام عمل، اثر داروی بی حسی دندانپزشکی باید تا چند ساعت پس از عمل از بین برود. گاهی اوقات، ممکن است اثر داروی بی حسی دندان در حین انجام عمل از بین برود که در این صورت باید سریعا به دندانپزشک خود اطلاع دهید. هرگونه احساس ناراحتی مداوم در طول عمل ممکن است نشانه‌ از بین رفتن اثر داروی بی حسی باشد. همچنین اگر اثر داروی بی حسی پس از گذشت مدت زمان طولانی از بین نرفت، باید دندانپزشک خود را مطلع سازید.

عوارض جانبی

عوارض جانبی آمپول بیحسی دندان موضعی بسیار نادر است، اما در اینجا به چند مورد که شما باید از آن‌ها اطلاع داشته باشید اشاره می‌کنیم:

•  گاهی اوقات ممکن است اثر داروی آمپول بی حسی دندان روی قسمت‌هایی از صورت شما اثر بگذارد(ممکن است پلک یا دهان شما دچار افتادگی شود). هنگامی که اثر بی حسی از بین برود، دهان یا پلک شما نیز به حالت عادی بازمی‌گردد.
•  در صورتی که سوزن آمپول بیحسی دندان با یک عصب برخورد کند یا عصب را پاره کند، احتمال ایجاد هماتوم و کبودی به وجود می‌آید و یا ممکن است عصب به مدت چند روز و تا زمان بهبودی درد زیادی را ایجاد کند.

مراقبت‌های دهانی پس از بی حسی موضعی

بی حسی موضعی فک پایین به احتمال زیاد موجب بی حسی زبان، دندان، لب و بافت‌های اطراف می‌شود. در حالی که بی حسی موضعی فک بالا دندان‌ها، لب و بافت اطراف را بی‌حس می‌کند. پس از انجام عمل جراحی همراه با بی حسی موضعی کودک، لطفا موارد زیر را در نظر داشته باشید.

•  حداقل تا دو ساعت بعد از عمل کاملا از کودک خود مراقبت کند.
•  باید از جویدن، خاراندن یا مکیدن ناحیه جلوگیری کنید، زیرا می‌تواند باعث تحریک یا سایش شود.
•  تا زمانی که بی حسی از بین نرفته است، رژیم غذایی کودک خود را به مایعات و غذاهای نرم و سبک محدود کنید.

سایر انواع بیهوشی در دندانپزشکی

نیتروکس اکساید

نیتروکس اکساید به عنوان گاز خنده نیز نامیده می‌شود. این گاز که توسط بیمار از طریق یک ماسک لاستیکی استنشاق می‌شود، به فرد احساس آرامش می‌دهد و استفاده از آن در مطب‌های دندانپزشکی بسیار رایج است. اثر این گاز بلافاصله پس از قطع جریان آن از بین می‌رود. این روش‌ تنها یک روش آرام‌بخشی است که پس از آن بیمار می‌تواند رانندگی کند و پس از 12 ساعت غذا بخورد.

سدیشن (خواب کردن) وریدی

این روش کنترل درد و اضطراب، شامل تزریق یک داروی آرام‌بخش به ورید بازو یا دست بیمار است. این روش معمولا برای بیمارانی که نیازمند عمل‌های سنگین دندانپزشکی هستند یا اضطراب بسیار زیادی دارند، استفاده می‌شود. با استفاده از این روش بیمارهوشیار است اما در حالت کاملا ریلکس و آرام قرار می‌گیرد. آرام‌بخش‌های خوراکی مانند هالسیون، روی سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارند که باعث آرام‌بخشی در بیمار می‌شود. آرام‌بخش‌های خوراکی معمولا تجویز نمی‌شوند زیرا معمولا برای اثربخشی به حدود 30 زمان نیاز دارند و می‌توانند موجب خواب‌آلودگی شوند که ممکن است تا چندین ساعت ادامه داشته باشد.

بیهوشی عمومی

با استفاده از این تکنیک، بیمار در طول عمل به خواب عمیق فرو می‌رود. بیمارانی که نیاز به بیهوشی عمومی دارند، می‌توانند در مطب دندانپزشکی درمان شوند اما معمولا این گونه عمل‌ها در محیط بیمارستانی انجام می‌شوند. قرار گرفتن در شرایط بیمارستانی به این علت ضرورت دارد که بیهوشی عمومی دارای خطرات احتمالی می‌باشد که شامل افت ناگهانی فشار خون و ضربان نامنظم قلب می‌باشد. بنابراین لازم است بیمار، در طول عمل تحت نظارت باشد. به همین علت معمولا بیهوشی عمومی تنها در صورتی انجام می‌شود که عمل‌های سنگین دندانپزشکی نیاز باشد و انواع دیگر روش‌های بی حسی و کنترل درد برای از بین بردن درد به اندازه کافی موثر نباشند.

بی حسی الکتریکی

بی حسی الکتریکی، تحریک الکتریکی عمیق پوستی (TENS) نیز نامیده می‌شود. این روش یک جایگزین برای تزریق داروی بی حسی موضعی است. پدهای چسبنده روی صورت قرار می‌گیرند و یک دستگاه که به وسیله باتری کار می‌کند، امواج الکتریکی را به ناحیه تحت درمان ارسال می کند و آن را بی‌حس می‌کند. در این روش بیمار می‌تواند سطح تحریک را به وسیله یک کنترلگر دستی، کنترل کند. شکل دیگری از بی حسی الکتریکی، تحریک الکتریکی مغز نام دارد. در این تکنیک، پالس‌های الکتریکی به مغز منتقل می‌شوند که منجر به آرام‌بخشی به بیمار می‌شود. در این روش نیز بیمار می‌تواند شدت جریان را با توجه به میزان درد، کم یا زیاد کند. به محض اینکه دستگاه خاموش شود، اثربخشی آن نیز فورا متوقف می‌شود.

بیشتر بخوانید:

جراحی و کشیدن دندان عقل نهفته کشیدن دندان با/بدون بی حسی (خارج شدن دندان با حداقل درد و خونریزی) PRF فرنکتومی یا جراحی فرنوم (بند لب بالا یا پایین )با/ بدون لیزر اصلاح لبخند لثه‌ای با لیزر و جراحی (تاثیر لیفت لثه در زیبایی)